Νίνα Μένκες, ΗΠΑ, 2022, 107΄

Από το 2017, το κίνημα #MeToo και τα γνωστά πλέον περιστατικά κακοποίησης εις βάρος αμέτρητων γυναικών από τον Χάρβι Γουάινστιν έχουν θέσει πολλά υπό αμφισβήτηση στον χώρο του κινηματογράφου. Αυτό το ντοκιμαντέρ αναλύει το «αρσενικό βλέμμα» στο σινεμά με οδηγό τη διάλεξη της Νίνα Μένκες «Sex and Power: The Visual Language of Oppression» («Σεξ και εξουσία: Η οπτική γλώσσα της καταπίεσης»). Σ' αυτή την ομιλία της, η Μένκες αναδεικνύει τις πατριαρχικές αφηγηματικές δομές που κρύβονται πίσω από φαινομενικά κλασικές σκηνές και πλάνα. Αξιοποιώντας τη βασική θέση της θεωρητικού του φεμινιστικού κινηματογράφου Λόρα Μάλβεϊ, η οποία έχει γράψει εκτενώς για την αντικειμενικοποίηση και τη σεξουαλικοποίηση του γυναικείου σώματος, η σκηνοθέτις εξηγεί πώς αισθητικές αποφάσεις όπως η κίνηση της κάμερας ή ο φωτισμός επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τις γυναίκες στην οθόνη, αλλά και πώς ο σχεδιασμός των πλάνων λειτουργεί ως εργαλείο και αντανάκλαση των σχέσεων εξουσίας. Έτσι, προσδιορίζει τη σύνδεση μεταξύ της καθιερωμένης γλώσσας του κινηματογράφου και μιας κουλτούρας μισογυνισμού που οδηγεί στην κακοποίηση των γυναικών πέρα από την οθόνη. Αναλύοντας σκηνές από τα 120 χρόνια της ιστορίας του κινηματογράφου, η Μένκες απομυθοποιεί πολλές καλτ ταινίες του ανεξάρτητου σινεμά – άλλωστε η κινηματογραφική γλώσσα που έχει διαμορφώσει η πατριαρχία δεν έχει κατακτήσει μόνο το Χόλιγουντ.

Nina Menkes, USA, 2022, 107΄

Since 2017, #MeToo and the no-longer-covered-up abuse of countless women by Harvey Weinstein have called many things into question in the film industry. This documentary analysis of the male gaze in cinema is based on Nina Menkes’ lecture “Sex and Power: The Visual Language of Oppression”. In it, Menkes uncovers patriarchal narrative structures that lie behind supposedly classic set-ups and camera angles. Making use of feminist film theorist Laura Mulvey’s theses on the objectification and sexualization of the female body, she shows how aesthetic decisions such as camera movement or lighting influence the perception of women on screen, and how shot design functions as an instrument and a mirror of power relations. In doing so, she determines a connection between established film language and a culture of misogyny that leads to the abuse of women beyond the screen. Her individual analyses of scenes from 120 years of film history demystify many a cult film in the independent canon – because the film language that has been shaped by the patriarchy pervades more than just Hollywood cinema.