Φρέντερικ Γουάιζμαν, ΗΠΑ, 1967, 84'

Αν κάποιος ζητούσε ένα αναμφισβήτητο τεκμήριο της ικανότητας που έχει το ντοκιμαντέρ ως είδος να συγκλονίσει βαθιά, το Titicut Follies θα μπορούσε να λειτουργήσει ως άμεση απάντηση. Τοποθετώντας τον φακό του απέναντι στους ασθενείς-τροφίμους ενός νοσοκομειακού ιδρύματος για ψυχικά διαταραγμένους εγκληματίες στη Μασαχουσέτη, το εν λόγω φιλμ (που προκάλεσε ένθερμες διαμάχες στην εποχή του για το αν παραβιάζει τα δικαιώματα των κρατουμένων, θίγοντας την ιδιωτικότητα και την αξιοπρέπειά τους) είναι από εκείνα που, άπαξ και τα παρακολουθήσεις, σου χαράζονται για πάντα στο μυαλό. Ελάχιστες φορές στην ιστορία του μέσου έχει αποτυπωθεί πιο ανάγλυφα –και πιο συνταρακτικά– η ανησυχαστική γειτνίαση του ανθρώπινου μυαλού με την άβυσσο∙ ελάχιστες φορές έχει καταφέρει το ντοκιμαντέρ να λειτουργήσει καλύτερα ως πλοηγός στο σκοτάδι μιας αποσιωπημένης, παράλληλης πραγματικότητας και να της δώσει φωνή – ή μάλλον κραυγή, για να είμαστε ακριβέστεροι.

Frederick Wiseman, USA, 1967, 84'

If someone were to ask for indisputable evidence of the documentary form’s capacity to deliver the deepest of shocks, Titicut Follies might well work as a most direct answer. Focusing its lens on the patient-inmates of a hospital for the criminally insane in Massachusetts, the film in question (which sparked heated debate in its time over whether it infringed the rights of the inmates, violating their privacy and dignity) is of the sort that sears itself forever on the mind the moment it is seen. Seldom has the disquieting contiguity between the human mind and the abyss been captured so arrestingly, or more disturbingly; seldom has the documentary better managed to function as a guide through the darkness of a silenced parallel reality, giving it voice – or rather, to be more precise, letting it cry out.