Βάκχες του Ευρίπιδη | ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2023
Η θεατρική εταιρεία Νέα Εποχή θα παρουσιάσει το καλοκαίρι του 2023 σε επιλεγμένες πόλεις την τραγωδία του Ευριπίδη «Βάκχες», σε σκηνοθεσία Έλενας Μαυρίδου. Δυο σημαντικοί ηθοποιοί μοιράζονται τους κύριους ρόλους της τραγωδίας. Στο ρόλο του Διόνυσου ο Δημήτρης Λάλος και στο ρόλο του Πενθέα ο Γιώργος Χριστοδούλου.
Η παράσταση
Η παράσταση προσεγγίζει ερμηνευτικά το έργο και διερευνά την διονυσιακή μανία ή «βακχεία» με βασικά εργαλεία τον λόγο του Ευριπίδη, τον συνδυασμό της σύγχρονης με την παραδοσιακή μουσική, και μια κινησιολογία βασισμένη στην τελετουργία των Αναστεναρίων, που πιθανότατα αποτελεί επιβίωση θρησκευτικών πρακτικών από τη λατρεία του Διονύσου.
Αντλώντας από την προσωπική τους εμπειρία και συμμετοχή στα δρώμενα των Αναστεναρίων, ο μουσικός Γιώργος Μαυρίδης και η σκηνοθέτις Έλενα Μαυρίδου συνδυάζουν στοιχεία του δρώμενου, που έχουν συγγένεια με τη Βακχεία, με σύγχρονη μουσική.
Μια δυναμική εκδοχή των «Βακχών» με τις ρίζες της βαθιά στην παράδοση.
Συνδυάζοντας live τον φυσικό ήχο της λύρας και του νταουλιού με το ηχοτοπίο και το sound design της σύγχρονης μουσικής τεχνολογίας, σ’ έναν σκηνικό χώρο όπου τα υλικά της φύσης, όπως το ξύλο, το νερό, το στάχυ, αναμιγνύονται και συνομιλούν με σύγχρονα, συνθετικά υλικά, οδηγούμαστε σταδιακά στην βακχεία του έργου του Ευριπίδη. Καθώς εκτυλίσσεται η τραγωδία, τα σώματα των ηθοποιών ελευθερώνονται σε έναν οργιαστικό χορό, καταργώντας τα θεατρικά όρια.
Τι μένει στο τέλος για το κοινό και τους ήρωες όταν η μουσική σταματάει και καλούμαστε να συλλογιστούμε το αδιέξοδο της ανθρώπινης ύπαρξής μας; Είναι ζωντανός ο Διόνυσος σήμερα;
Το έργο
Ο Διόνυσος, καρπός της ένωσης του Δία με τη Σεμέλη, κόρη του βασιλιά της Θήβας Κάδμου, δεν αναγνωρίστηκε ποτέ ως θεός και δεν τιμήθηκε ποτέ στην πατρίδα της μητέρας του.
Έχοντας ήδη κατακτήσει την Ασία, ο Διόνυσος καταφθάνει τώρα στη Θήβα, συνοδευόμενος από έναν όμιλο γυναικών από την Λυδία, των Βακχών, που τον ακολουθούν πιστά. Σκοπός του να διαδώσει τη λατρεία του στη Θήβα και σε όλη την Ελλάδα, αλλά και να δώσει ένα μάθημα στους ασεβείς που τον αρνούνται. Πιο άσπονδος, ανάμεσά τους, ο Πενθέας, εγγονός του Κάδμου και βασιλιάς πλέον της Θήβας.
Ενώ η βακχική μανία εξαπλώνεται στην πόλη, πείθοντας ακόμη και τον Κάδμο και τον γέρο μάντη Τειρεσία για την αναγκαιότητα της αποδοχής του νέου θεού, ο Πενθέας, απόλυτος και άτεγκτος, επιμένει να αμφισβητεί τη θεϊκή υπόσταση του Διονύσου και αποφασίζει να καταστείλει με τη βία τις αποχαλινωμένες εκδηλώσεις αυτής της παράξενης ανατολίτικης λατρείας. Ηθικά αυτάρεσκος και συγχρόνως ανατριχιαστικά αστόχαστος, απορρίπτει τα «διπλωματικά ανοίγματα» του Διονύσου και αντιδρά με πανικό και υπεροψία μπροστά στην πολιτισμική διαφορά. Όμως η λογική αντιστρέφεται σε τρέλα, κατοπτρικό είδωλο της «τρέλας» που ήθελε να καταπνίξει. Καθώς η πλοκή του έργου ξεδιπλώνεται, ο Πενθέας γλιστρά στην παγερή νομιμότητα, και πέφτει στην απαγορευμένη επιθυμία. Από τιμωρός της βακχείας γίνεται ο ίδιος αβοήθητο άθυρμά της. Στο τέλος, θα οδηγηθεί στη μοίρα του ντυμένος γυναίκα, συμπαρασύροντας στον όλεθρο ολόκληρο τον βασιλικό οίκο των Θηβών.
Παρότι ξένος στην πόλη, ο Διόνυσος φώλιαζε ήδη κρυφά στην καρδιά της, όπως και κάπου βαθιά μέσα στον αλαζονικό μονάρχη της.
Στις «Βάκχες», που γράφτηκαν προς το τέλος της ζωής του και πρωτοπαρουσιάστηκαν μετά τον θάνατό του, ο Ευριπίδης ανεβάζει στη σκηνή, πρωταγωνιστή και σκηνοθέτη ταυτόχρονα, τον Διόνυσο, τον θεό της τραγικής τέχνης που είναι, όπως και η βακχεία, ένα παράξενο μείγμα τρόμου και απόλαυσης, οικείου και ξένου, ελέου και φόβου. Άγριο και ποιητικό, γοητευτικό και ανατριχιαστικό, το έργο αποκαλύπτει την αινιγματική, δισυπόστατη φύση του θεϊκού πρωταγωνιστή του, σε μια μοναδική τελετουργία προς τιμήν του.