Το αυτοβιογραφικό έργο του Ιρλανδού συγγραφέα διαδραματίζεται το 1968 στην Ιρλανδία με πολλά φλας μπακ που ζωντανεύουν επί σκηνής μια μοναδική ιστορία αγάπης, τρυφερότητας, αυτογνωσίας και συναισθημάτων κάθε είδους. Ο Τσάρλι Τάιναν, ένας εκπατρισμένος στο Λονδίνο συγγραφέας, παιδί υιοθετημένο, επιστρέφει στην πατρίδα του μετά το θάνατο του πατέρα του. Στο πατρικό του «ζωντανεύουν» οι γονείς του, ο νεαρός εαυτός του, ιδιαίτερες στιγμές, γεγονότα και κάποια πρόσωπα του παρελθόντος του, που σημάδεψαν τη ζωή του και τον επηρεάζουν ακόμα και στο παρόν του.
Ο «DA» (από το αγγλικό daddy) αποτελεί το πιο καθοριστικό πρόσωπο της ζωής του. Με μια κινηματογραφική ελλειπτική αφήγηση, αναπλάθονται κομμάτια μιας αναγνωρίσιμης οικογενειακής ζωής. Όνειρα, συγκρούσεις, απογοητεύσεις και χαρές έρχονται στο μυαλό του συγγραφέα και δημιουργούν «σκηνές» επί σκηνής. Το φανταστικό συνδέεται με το πραγματικό και γεννούν μια θεατρική πανδαισία χρωμάτων, ένα δυνατό παζλ αντιθετικών στιγμών, ένα σκηνικό σύμπαν, που η ανθρώπινη κραυγή εναλλάσσεται με τον ψίθυρο και το γέλιο με το κλάμα.
Στην αριστοτεχνικά δομημένη γραφή του Hugh Leonard, η καλοσύνη και η αγάπη είναι ο σταθερός αναμμένος φάρος που φωτίζει τα πολλαπλά σκοτάδια της καρδιάς και του μυαλού μας. Χθες, σήμερα, αύριο! Όσο θα υπάρχουν άνθρωποι σε αυτόν τον πλανήτη, που λέγεται γη, ο DA του καθένα μας, θα οδηγεί στο δρόμο για μια καλύτερη ζωή, για ένα καλύτερο αύριο.
Το «DA» έκανε την πρεμιέρα του το 1973, στις ΗΠΑ, στο Όουνι του Μέριλαντ και αργότερα μεταφέρθηκε, στο Broadway, όπου παίχτηκε επί δύο σχεδόν χρόνια, συγκεντρώνοντας, το 1978, τέσσερα θεατρικά βραβεία. Το 1988 το έργο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Μάρτιν Κλαρκ. Στην Ελλάδα ανέβηκε για πρώτη φορά, με πρωταγωνιστή τον Μάνο Κατράκη σε σκηνοθεσία Τάκη Μουζενίδη, τη θεατρική σεζόν 1979/1980, με πολύ μεγάλη επιτυχία.
Σκηνοθετικό σημείωμα:
Ο «DA», ο πατερούλης (daddy) επί το ελληνικότερον, είναι μια ολοζώντανη ανάμνηση ενός κόσμου που χάνεται και που όλοι εμείς έχουμε ανάγκη να κρατήσουμε πάσει θυσία, μέσα στη βίαιη και σκληρή πραγματικότητα που ζούμε. Ο DA είναι ο ήρωας της αθωότητας μας. Ο καλοκάγαθος παππούς, ο απλός, καθαρός άνθρωπος των αξιών και των καλών προθέσεων. Αυτός που ζυμώνεται με τη γη. Αυτός που ξέρει να βρίσκει την ευτυχία σε απλά, καθημερινά πράγματα. Αυτός που αγαπά χωρίς περιορισμούς, χωρίς ιδιοτέλεια. Το αριστούργημα του Hugh Leonard ακροβατεί μεταξύ ζωής και θανάτου, παρελθόντος και παρόντος, παρουσίας και απουσίας, κωμωδίας και δράματος. Ένας είναι ο σταθερός στόχος του συγγραφέα. Να αναδείξει την ανθρώπινη ύπαρξη σε όλη την γκάμα των συναισθημάτων της. Να αγγίξει το παγκόσμιο, το διαχρονικό, την ουσία και το νόημα της περαστικής μας παρουσίας σε αυτό το μάταιο κόσμο που γρήγορα αλλάζει.
Πέτρος Ζούλιας, 2022